ដូចម្ដេចដែលហៅថាគ្រឹះអគារ?

ការស្វែងយល់អំពី "គ្រឹះអគារ"



គ្រឹះអគារ (Building Foundation) គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់បំផុតដែលស្ថិតនៅខាងក្រោមដីនៃសំណង់មួយ។ វាមានតួនាទីជាឆ្អឹងខ្នងសម្រាប់ទ្រទ្រង់ទម្ងន់សរុបរបស់អគារទាំងមូល រួមមានទម្ងន់របស់ខ្លួនអគារផ្ទាល់, ទម្ងន់គ្រឿងសង្ហារិម, ទម្ងន់មនុស្ស និងកម្លាំងផ្សេងៗទៀតដែលអគារ រួចបញ្ជូនទម្ងន់ និងកម្លាំងទាំងនោះទៅកាន់ផ្ទៃដីដោយសុវត្ថិភាព។

និយាយឲ្យសាមញ្ញ គ្រឹះគឺជា "ជើង" របស់អគារ ដែលធានាថាអគារអាចឈររឹងមាំនៅលើដីបានយូរអង្វែងដោយមិនមានការប្រេះស្រាំ ឬដួលរលំ។

មុខងារ និងសារៈសំខាន់នៃគ្រឹះអគារ

គ្រឹះអគារមានមុខងារសំខាន់ៗដូចជា៖

  1. ការចែកចាយបន្ទុក (Load Distribution): មុខងារចម្បងបំផុតគឺទទួលយកបន្ទុក ឬទម្ងន់សរុបពីសសរ ជញ្ជាំង និងផ្នែកផ្សេងៗរបស់អគារ ហើយចែកចាយបន្ទុកនោះឲ្យសាយភាយលើផ្ទៃដីធំមួយ ដើម្បីកុំឲ្យដីនៅក្រោមគ្រឹះត្រូវទ្រទម្ងន់សមត្ថភាព។

  2. ការទប់លំនឹង (Anchorage): គ្រឹះជួយចាក់ឫសអគារឲ្យជាប់នឹងដី ការពារអគារពីការរំកិល, រញ្ជួយ ឬក្រឡាប់ដែលបណ្តាលមកពីកម្លាំងខ្យល់ព្យុះ ឬរញ្ជួយដីជាដើម។

  3. ការបង្កើតផ្ទៃរាបស្មើ (Providing a Level Surface): គ្រឹះជាអ្នកបង្កើតនូវផ្ទៃរាបស្មើ និងរឹងមាំមួយសម្រាប់ចាប់ផ្តើមការសាងសង់ផ្នែកខាងលើនៃអគារ។

  4. ការទប់ទល់នឹងចលនាដី (Resisting Soil Movement): គ្រឹះជួយការពារអគារពីការប្រែប្រួលរបស់ដី ដូចជាការរីក ឬរួមតូចនៃដីឥដ្ឋនៅពេលមានសំណើម ឬស្ងួត។

បើគ្មានគ្រឹះដែលរឹងមាំ និងសាងសង់ត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសទេនោះ អគារទាំងមូលនឹងប្រឈមមុខនឹងហានិភ័យខ្ពស់នៃការទ្រុឌទ្រោម និងការខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរ។

ប្រភេទគ្រឹះអគារដែលគេនិយមប្រើប្រាស់

ការជ្រើសរើសប្រភេទគ្រឹះគឺអាស្រ័យលើកត្តាជាច្រើនដូចជា ប្រភេទសំណង់ (ផ្ទះ វីឡា អគារខ្ពស់), លក្ខណៈរបស់ដីនៅទីតាំងនោះ (ដីរឹង, ដីទន់, ដីខ្សាច់) និងទម្ងន់សរុបរបស់អគារ។ ជាទូទៅ គ្រឹះត្រូវបានបែងចែកជាពីរប្រភេទធំៗគឺ៖

១. គ្រឹះរាក់ (Shallow Foundations): ជាប្រភេទគ្រឹះដែលជីកមិនជ្រៅខ្លាំង ហើយដាក់នៅលើស្រទាប់ដីរឹងដែលនៅជិតផ្ទៃដីខាងលើ។ គ្រឹះប្រភេទនេះស័ក្តិសមសម្រាប់សំណង់ដែលមានទម្ងន់ស្រាលទៅមធ្យម និងសាងសង់លើផ្ទៃដីដែលមានគុណភាពល្អ។ ប្រភេទគ្រឹះរាក់រួមមាន៖

  • គ្រឹះជើងតាង (Spread or Isolated Footing): ជាគ្រឹះដែលគេចាក់បេតុងនៅក្រោមបាតសសរនីមួយៗ។

  • គ្រឹះទ្រវែង (Strip Footing): ជាគ្រឹះដែលមានរាងវែងសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជញ្ជាំង ឬជួរសសរ។

  • គ្រឹះចាក់ពេញ ឬគ្រឹះកម្រាល (Mat or Raft Foundation): ជាការចាក់បេតុងធំតែមួយគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីទាំងមូលនៅក្រោមអគារ។ គេប្រើវានៅពេលដែលដីទន់ខ្លាំង ឬនៅពេលដែលបន្ទុករបស់អគារធ្ងន់ខ្លាំង រហូតដល់គ្រឹះជើងតាងនីមួយៗនៅជិតគ្នាពេក។

២. គ្រឹះជ្រៅ (Deep Foundations): ជាប្រភេទគ្រឹះដែលត្រូវបញ្ជូនបន្ទុករបស់អគារទៅស្រទាប់ដីរឹង ឬស្រទាប់ថ្មដែលស្ថិតនៅជ្រៅទៅក្នុងដី។ គ្រឹះប្រភេទនេះត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់អគារខ្ពស់ៗ, ស្ពាន, ឬនៅពេលដែលស្រទាប់ដីខាងលើទន់ខ្លាំង មិនអាចទ្រទ្រង់ទម្ងន់អគារបាន។ ប្រភេទគ្រឹះជ្រៅដែលគេស្គាល់ច្រើនជាងគេគឺ គ្រឹះសសរម្ជុល (Pile Foundation) ដែលជាការបុក ឬខួងសសរបេតុង ឬដែកចូលទៅក្នុងដីរហូតដល់ស្រទាប់ដីរឹង។