ដូចម្ដេចដែលហៅថាបេតុង?

ការស្វែងយល់អំពី "បេតុង"

បេតុង គឺជាវត្ថុធាតុដើមសំណង់ដ៏សំខាន់ និងត្រូវបានគេប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក។ ពាក្យ "បេតុង" នេះមានប្រភពមកពីភាសាបារាំង "Béton"។ វាគឺជាសារធាតុផ្សំដែលទទួលបានពីការលាយបញ្ចូលគ្នានៃគ្រឿងផ្សំសំខាន់ៗមួយចំនួន ដើម្បីបង្កើតបានជាម៉ាស់រឹងមាំ និងជាប់ធន់បានយូរ។

សមាសធាតុសំខាន់ៗរបស់បេតុង



បេតុងត្រូវបានបង្កើតឡើងពីការលាយបញ្ចូលគ្នានៃសមាសធាតុគោលៗចំនួនបួនយ៉ាង៖

  • ស៊ីម៉ងត៍ (Cement): ជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់បំផុត មានតួនាទីជាសារធាតុស្អិត ឬកាវ (binder) ដែលចងគ្រឿងផ្សំផ្សេងៗទៀតឲ្យចូលគ្នានៅពេលដែលវាមានប្រតិកម្មជាមួយទឹក។ ស៊ីម៉ងត៍ប្រភេទផតលែន (Portland Cement) គឺជាប្រភេទដែលគេនិយមប្រើប្រាស់ជាងគេ។

  • គ្រាប់ថ្ម (Aggregates): ជាទូទៅ គ្រាប់ថ្មត្រូវបានបែងចែកជាពីរប្រភេទ៖

    • គ្រាប់ថ្មល្អិត (Fine Aggregates): ភាគច្រើនគឺជាខ្សាច់។

    • គ្រាប់ថ្មធំ (Coarse Aggregates): អាចជាក្រួស ឬថ្មដែលត្រូវបានកិនបំបែក (ដូចជាថ្មកំបោរ ឬថ្មក្រានីត)។ គ្រាប់ថ្មទាំងនេះគឺជាឆ្អឹងខ្នងរបស់បេតុង ដែលផ្តល់នូវភាពរឹងមាំ និងកាត់បន្ថយការរួញនៅពេលបេតុងស្ងួត។

  • ទឹក (Water): ទឹកមានតួនាទីធ្វើឲ្យស៊ីម៉ងត៍មានប្រតិកម្មគីមី (ដំណើរការហៅថា Hydration) ដើម្បីបង្កើតបានជាកម្លាំង និងភាពរឹង។ បរិមាណទឹកដែលប្រើប្រាស់ គឺមានឥទ្ធិពលខ្លាំងទៅលើគុណភាពរបស់បេតុង។

  • សារធាតុបន្ថែម (Admixtures): ជួនកាល គេអាចបន្ថែមសារធាតុគីមីផ្សេងៗ ដើម្បីកែប្រែលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់បេតុង ដូចជា ពន្លឿន ឬពន្យារពេលនៃការកកตัว (setting time) បង្កើនភាពងាយស្រួលក្នុងការចាក់ (workability) ឬបង្កើនភាពជាប់ធន់នឹងបរិស្ថានជាដើម។

ប្រភេទ និងការប្រើប្រាស់

នៅពេលដែលគ្រឿងផ្សំទាំងនេះត្រូវបានលាយបញ្ចូលគ្នា វានឹងបង្កើតបានជាល្បាយខាប់ ដែលអាចចាក់ចូលទៅក្នុងពុម្ព (formwork) ដែលមានរូបរាងផ្សេងៗ។ បន្ទាប់ពីចាក់រួច បេតុងនឹងចាប់ផ្តើមកកแข็งបន្តិចម្តងៗ ហើយក្លាយជាវត្ថុធាតុរឹងមាំ។

ប្រភេទបេតុងដែលគេតែងតែជួបប្រទះគឺ បេតុងអាម៉េ (Reinforced Concrete) ដែលជាការផ្សំគ្នារវាងបេតុង និងដែក។ បេតុងសុទ្ធមានកម្លាំងទ្រទ្រង់ការសង្កត់ (compressive strength) ខ្លាំង ប៉ុន្តែមានកម្លាំងទ្រទ្រង់ការទាញ (tensile strength) ខ្សោយ។ ដូច្នេះហើយ ការដាក់បញ្ចូលដែក (ជាទូទៅគេហៅថា "ដែកសរសៃ") ទៅក្នុងបេតុង គឺដើម្បីជួយបង្កើនសមត្ថភាពទ្រទ្រង់កម្លាំងទាញរបស់វ។

ដោយសារតែភាពរឹងមាំ ធន់នឹងភ្លើង និងទឹក ព្រមទាំងតម្លៃសមរម្យ បេតុងត្រូវបានគេប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយក្នុងការសាងសង់ស្ទើរតែគ្រប់ប្រភេទ ចាប់ពី៖

  • គ្រឹះអគារ

  • សសរ ធ្នឹម និងកម្រាលឥដ្ឋ

  • ផ្លូវថ្នល់ និងស្ពាន

  • ទំនប់ទឹក

  • ប្រព័ន្ធលូ

  • និងសំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាច្រើនទៀត។